Retomo a palabra que enmudeceu aquí dende hai ben tempo: a escrita. Ultimamente estiven máis audiovisual que literaria, e foi esmorecendo o manancial de tinta. Mais non é de escrita do que viña a falar, senón de voz. De palabra falada.
Hai dous días tiven a oportunidade de publicar unha columna na versión impresa do diario Sermos Galiza, grazas a unha colaboración que mantén coa Asociación de Escritores en Lingua Galega. Trátase dun pequeno artigo de opinión arredor da calidez (e calidade) da voz. E di así:
A VIVA VOZ
Celia Parra Díaz
Somos
contadores de historias. Levámolo no sangue. Desde as ateigadas ágoras ata as
íntimas lareiras. A voz ten un aquel de proximidade e emoción que dificilmente o
papel pode emular, que prende no recordo e deixa raíces. E nós sabémolo ben.
Grazas a ese aquel, a oralidade foi durante moito tempo o método de transmisión
de gran parte da nosa literatura: cantigas de amor, de escarnio e maldizer,
alboradas, romances... Mais non só da lírica. Hai contos e lendas que foron
pasando de xeración en xeración ó acubillo das noites de aldea. Porque non hai
mellor papel que as orellas e os ollos ben abertos dos que escoitan falar ós
avós.
É
curioso que neste tempo dixital, no que as novas xiran arredor da morte do
papel e a prensa escrita, no que se recibe con entusiasmo e recelo a aparición
de novos soportes coma o e-book ou o iPad, esteamos en realidade volvendo ás
orixes. Ultimamente estase producindo unha recuperación notable da voz falada.
Abondan as sesións de conta contos ou os slams poéticos. Estes últimos,
combates próximos á regueifa nos que varios poetas berran versos a viva voz.
Sen imaxes, sen música, sen artificios. Tan só a tarima dun bar ou dun
escenario e maila súa voz. Alén
de achegar a poesía ó público e mesmo aumentar a súa aceptación, os slams
lémbrannos que, neste tempo dixital, a gorxa é o aparello “analóxico” máis
barato, efectivo e poderoso para espertar emocións. Tan só hai que limpar os
oídos de ruído e, como fixo Ulises coas sereas, deixarse engaiolar.
Volvo ás andadas. Hai pouco re-abrín anaco de pantalla propio na web de Letra en Obras. Sempre é un impulso xenial para "obligarse" a escribir... e pensar. Facelo de forma consciente, constante, contundente. Como a arma de futuro que a literatura debe ser.
Desde que naceu aló polo 2011, Letra en Obras mantense como fervedoiro de opinións, novas letras e información sobre literatura (e arredores) do que non deixan de xurdir cousas interesantes. Mergullarse na páxina é atopar entrevistas, reseñas, opinións, certames, reportaxes, relatos... e, sobre todo, voces que teñen moito que dicir.
No caixón nada desastre de Opinións arremuíñanse desde Samuel L. Paris a Vidal (dos meus favoritos, hei recoñecer), pasando por Andrés Carrasco, Carla Capeáns, Albert Tortajada, Samuel Solleiro... e eu, incluso.
"Algún día os iPhones iranse ao carallo. A poesía NON"
Así arrincaba Sther F. Carrodeguas a final do Slam Arousa, que levou a poesía de bar en bar pola ría. E o sábado a Illa de Arousa foi por unhas horas o...
Alí xuntámonos todos para compartir música e voz. Foi un paraíso moi familiar, porque reuníu a todas as persoas que fun coñecendo polo camiño, as "eslamistas" incondicionais. E tamén familiar porque "amiguei" con xente nova da que xa son totalmente fan.
Houbo música con sabor contemporáneo (as improvisacións con efectos de Pablo Sax), con sabor tradicional (o acordeón de Sabela) e con sabor a poema (o trío Pedro Campos-Sther-Sabela). E si, moitos versos dos que fan escachar de risa ou quedar coa boca aberta.
Aquí podedes ler unha crónica sobre como foi o recital. En breves, os rapaces da editorial Axóuxere subirán o vídeo que andiveron grabando durante a noite. E entrementres, un par de fotiños:
WISLAWA SZYMBORSKA En realidade cada poema podería ter por título "Instante". Chega unha frase en tempo presente, pasado e incluso futuro. chega que calquera cousa traída por palabras renxa, reluza, voe, nade ou tamén garde unha suposta inmutabilidade, pero cunha sombra móbil; chega que se fale de alguén ao carón de alguén ou de alguén ao carón de algo; ou de Antón que ten tinta no tinteiro ou xa non a ten; ou doutros Antóns, tintas e non tintas, doutros cadernos folleados polo vento; chega se ao alcance da mirada o autor coloca temporalmente montañas e perecedoiros vales; e se ante esta ocasión menciona o ceo só en aparencia eterno e estable; se aparece debaixo da nam escritora quizais a única cousa chamada cousa de alguén; se negro sobre branco, ou aínda que sexa en suposición por un motivo importante ou insignificante, son colocados uns signos de interrogación e en resposta se dous puntos: CRISTINA PERI ROSSI Es bueno recordar -frente a tanto olvido- que la poesía nos separa de las cosas por la capacidad que tiene la palabra de ser música y evocación, además de significado, cosa que permite amar la palabra infeliz y no el estado de desdicha. Todo lo cual podría no volver a ser dicho si el lector -tan desmemoriado como cualquier poeta- recordara un poema de Joao Cabral de Melo Neto: Flor es la palabra flor, inscrita como verso en el verso, que leí hace años, olvidé después y hoy he vuelto a encontrar, como tú, lector, lectora, haces ahora.
JOSE ÁNGEL VALENTE Contemplo yo a mi vez la diferencia entre el hombre y su sueño de más vida, la solidez gremial de la injusticia, la candidez azul de las palabras. No hemos llegado lejos, pues con razón me dices que no son suficientes las palabras para hacernos más libres. Te respondo que todavía no sabemos hasta cuándo o hasta dónde puede llegar una palabra, quién la recogerá ni de qué boca con suficiente fe para darle su forma verdadera. Haber llevado el fuego un solo instante razón nos da de la esperanza. Pues más allá de nuestro sueño las palabras, que no nos pertenecen, se asocian como nubes que un día el viento precipita sobre la tierra para cambiar, no inútilmente, el mundo.
Propósito: deitarme con versos máis a miúdo. E prolongar día tras día a celebración. Entre as sabas. Entre páxinas.
